جستاری در بارنامه الكترونيكی

گفتنی است صدور بارنامه الکترونیکی عامل اصلی امنیت جابجایی کالا، بهبود استانداردهای حمل بار، کاهش تلفات و برقراری عدالت جاده‌ای و ایجاد سامانه بارنامه برخط و یا همان الکترونیکی شدن صدور بارنامه به عنوان یک تحول شگرف در حوزه حمل و نقل محسوب می‌شود. در ارتباط با این موضوع یادداشتی از مهندس افشاری درباره ضرورت اجرائی شدن طرح بارنامه الکترونیکی تقدیم شما مخاطبان گرامی باروان می گردد:

“در گذشته و در شيوه سنتي تنظيم بارنامه، بارنامه يك قرارداد براي حمل و نقل و يك رسيد دريافت كالا بود. امروزه بارنامه به عنوان يك منبع اصلي اطلاعات در زنجيره تامين است. بارنامه براي برنامه‏ ريزي زمان‏بندي و ثبت محموله از طريق سامانه هاي الكترونيكي تبادل داده (EDI) استفاده مي شود و اين امر اهميت آن را دوچندان نموده است.

بارنامه از مهم‌ترین اسناد مالی دولت است

بارنامه براي دولت هم بسيار پراهميت است. در ايران اخذ عوارض 4% جابجايي كالا با گردش مالی سالانه بیش از 20 هزار میلیارد تومانی و همچنين محاسبه ماليات عملكرد شركتهاي حمل و نقل كه درآمد حداقلي 2000 ميليارد توماني دارند از طريق اين سند صورت مي گيرد.

اصلاح فرمت بارنامه، روش صدور و مكانيزم تبادل آن، بايستي به اولويت جدي دولت تبديل گردد زيرا از عوامل بهبود بهره وري اقتصادي حمل و نقل كاميوني به شمار مي رود. از سوي ديگر روش فعلي صدور بارنامه زمينه سوء استفاده از درآمد واقعي كاميون داران و دولت را فراهم مي سازد. در برخي مسيرها صدور بارنامه به روش سنتي سبب افزايش 20% پيمايش خالي و اضافي كاميون ها و در نتيجه افزايش هزينه ها به همين ميزان مي شود. بارنامه مي تواند به فرمت استاندارد (بين‏المللي) صادر و كد شناسايي اختصاصي استاندارد داشته باشد تا همواره توسط دولت و ذينفعان آن در زنجيره تامين قابل بازيابي باشد.

بارنامه الکترونیکی می‌تواند جایگزین بارنامه کاغذی باشد

بارنامه مي‌‏تواند سراسري شود يعني فرمت بارنامه در مدهاي مختلف حمل يكسان باشد. محتواي بارنامه مي تواند بصورت الكترونيكي به دولت اظهار و الزام نسخه كاغذي، آنهم بصورت اوراق بهادار حذف گردد. مبناي كنترل‌هاي پليس در پاسگاه ها بين راهي مي تواند استعلام الكترونيكي باشد.

بين سامانه‏ هاي نرم‏ افزاري بخش خصوصي و دولتي بايستي تبادل داده صورت گيرد. صنعت لجستیک در همه جاي دنيا به دنبال کاهش قابل توجه در اسناد و مدارک است. به عنوان نمونه اتحاديه اروپا با همكاري ذينفعان صنعت حمل و نقل كالا و در راستاي بهبود حمل و نقل چندوجهي نسبت به ايجاد يك پلتفرم تبادل داده الكترونيكي با عنوان E-freight نموده است كه بر اساس EU Transport Policy ايجاد شده و از استانداردهاي GS1 استفاده مي كند. همچنين در آسيا، دولت هندوستان پروژه اي در سال 2018 با عنوان e-way bill راه اندازي نموده است.”

نویسنده: مهندس روزبه افشاری – کارشناس حمل‌ونقل