پروژه سپهتن (سامانه پایش هوشمند تردد ناوگان) می‌تواند با فواید متعددی در حوزه ایمنی و آسایش حمل‌و‌نقل جاده‌ای همراه باشد، البته اگر در معماری آن به ظرافت‌های لازم برای تحقق اهداف آن توجه شود.

اما وضعیت کنونی پروژه سپهتن این‌گونه نیست و با ایرادهای مختلفی هم به لحاظ فنی (فناوری مورد استفاده برای تبادل اطلاعات با پاسگاه‌های پلیس راه) و هم به لحاظ اجرایی (معماری و کاربردهای مفید برای رانندگان) همراه است.

انتظار این بوده و هست که پس از اجرای آزمایشی آن بر روی تعدادی از مسیرهای اتوبوسرانی بین شهری، این ایرادات مورد بررسی قرار گرفته و نسبت به برطرف کردن آنها اقدام شود. اما این اتفاق نیفتاده و به یکباره به نصب اجباری آن بر روی کل ناوگان اتوبوس‌های مسافربری اقدام شده است.

هم اکنون چند ماه از نصب تجهیزات این پروژه بر روی اتوبوس‌ها می گذرد، اما هیچ گزارشی که مورد تأئید یک جمع مورد وثوق کارشناسی قرار گرفته باشد، منتشر نشده است.

از این نوع باید علاوه بر وظیفه کنترل و نظارت بر نحوه رانندگی، برای رانندگان ناوگان نیز با فواید کاملاً ملموسی همراه باشد تا رانندگان نیز هم با طیب خاطر هزینه آن را بپردازند و هم با جان و دل از آن محافظت کنند.

این فواید که باید از طریق سازوکارهای نرم افزاری تأمین شود مطلقاً در معماری کنونی پروژه سپهتن دیده نشده است. آنچه اکنون ادعا می شود پروژه سپهتن بر روی اتوبوس‌ها انجام می‌دهد شامل اعلام تخلفات رانندگی به پاسگاه‌های پلیس راه و کنترل هویت راننده با استفاده از کارت خوان برای خوانش گواهینامه و دوربین متصل به تجهیزات در داخل خودرو برای پردازش چهره راننده است به گونه‌ای که دیگر نیازی به توقف اتوبوس‌ها در مقابل پاسگاه‌های پلیس راه وجود نداشته باشد.

چنانچه این ادعا درست باشد، رفتار راننده در طول مسیر ثبت شده و در زمان رسیدن اتوبوس به نزدیکی پاسگاه پلیس راه به سامانه داخل پاسگاه منتقل می‌شود. در این‌صورت مأمور مستقر در پاسگاه پلیس راه فرصت خواهد داشت تا با کنترل اتوبوس‌هایی که به پاسگاه نزدیک می‌شوند، رانندگان متخلف را شناسایی کرده و دستور توقف آنها را جهت اعمال قانون صادر کند. البته اطلاعات اتوبوس‌ها به یک سامانه مرکزی نیز منتقل می‌شود تا در جای خود و برای مقاصد تعریف شده مورد واکاوی و تحلیل قرار گیرد.

به فرض صحت ادعای فوق که با توجه به واقعیت‌های موجود کاملاً مورد تردید است (به دلیل معماری سامانه و ضعف‌های ذاتی شبکه ارتباطات سلولی یا تلفن همراه که برای ارتباط بین اتوبوس و پاسگاه یا سامانه مرکزی استفاده شده است)، باید این سوال را مطرح کرد که این پروژه چه فوایدی می‌تواند برای خودروهای سواری کرایه بین شهری داشته باشد؟

در شرایط فعلی و با نصب شبکه دوربین‌های ثبت تخلفات رانندگی در راه‌های شریانی کشور، آیا ضرورتی به استفاده از تجهیزات سپهتن برای تشخیص این تخلفات در کرایه‌های سواری وجود دارد؟ آیا در کرایه‌های سواری با موضوع تعویض راننده مواجه هستیم که این تجهیزات بخواهد طول مدت رانندگی مداوم یک راننده را تشخیص دهد؟

پروژه سپهتن زمانی می‌تواند برای کرایه‌های سواری مفید و کارآمد باشد که در کنار کنترل‌های مورد نظر، امکان اجرای کاربردهای با ارزش افزوده را نیز برای راننده فراهم کند. کاربردهایی مانند اطلاع رسانی وضعیت راه به لحاظ پدیده‌های هواشناسی (شامل لغزندگی و یخ‌زدگی سطح جاده‌ها)، اطلاع رسانی کارگاه‌های جاده‌ای، اطلاع‌رسانی وقوع تصادفات و راه‌بندان‌های واقع شده در مسیرهای پیش رو، هشدار تخطی از سرعت‌های مجاز در طول مسیر برای جلوگیری از واژگونی خودروها و طیف گسترده ای از هشدارهای ایمنی که می‌توانند برای عموم رانندگان بسیار سودمند باشند.

آنکه با مخالفت رانندگان در خصوص نصب تجهیزات این پروژه مواجه نباشیم باید اولاً ایرادهای کنونی آن را برطرف کنیم و ثانیاً با استفاده صحیح از فناوری‌های نوین در این تجهیزات، شرایط ارایه خدمات ارزش افزوده لازم برای افزایش سطح ایمنی و آسایش سفرهای جاده‌ای را تأمین کنیم.

 

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *