1- چرا تن بر کیلومتر؟
سالهاست که محاسبه نرخ کرایه حمل بار بر اساس موازین علمی و فنی در کشورهای پیشرفته جهان از جمله کشورهای اروپایی انجام پذیرفته و در حال اجراست اما در ایران علی رغم مطالعات انجام شده در حوزه هوشمندسازی حمل و نقل، روال تعیین نرخ حمل بار به صورت توافقی و گاهاً مناقصه ای تعیین می شود، که این رویه سبب از میان رفتن شفافیت در تعیین کرایه و گلایه رانندگان، صاحبان کالا و کلیه افراد و سازمان های درگیر در حمل بار زمینی شده است. نداشتن مبنای علمی در خصوص نحوه محاسبه کرایه در کشور آشفتگی های بیشمار و متعاقباً فرصتی برای دلالان و رانت خواران حوزه حمل و نقل را فراهم می نماید. تا آنجایی که سود اصلی را دلالان سودجو می برند.
بنابراین باید به فکر چاره و راه حلی مناسب و علمی می بودیم؟
2- تن بر کیلومتر از کجا شروع شد؟
در جریان نامه نگاری ها و اعتراضات رانندگان به دولت مسئله حذف روال توافقی و مناقصه ای قیمت گذاری به دفعات مکرر مطرح شده بود و تعیین کرایه حمل بار به روش تن بر کیلومتر به عنوان یکی از خواسته های اصلی صنف رانندگان مورد تأکید بود. کم توجهی به این مسائل باعث رخ دادن موج اعتصابات خردادماه توسط رانندگان در کشور گردید.
پس از آن وزارت راه و شهرسازی مسئولیت حل این مسئله را پذیرفت و سازمان راهداری به نمایندگی از دولت با تشکیل کارگروهی متشکل از متخصصین، نمایندگان تشکل‌های صنفی و دست اندرکاران این بخش این موضوع را به نتیجه برساند. در آن زمان و به تدبیر نخبگان رانندگان و کامیونداران کشور، باروان هم به عنوان مشاور و نماینده کانون کامیونداران و مورد تأیید کانون رانندگان کشور جهت تدوین سیستم علمی محاسبه کرایه بار بر اساس تن بر کیلومتر به سازمان راهداری کشور معرفی شد و افتخار نقش آفرینی در این پروژه ملی به همراه دیگر متخصصین و دلسوزان این عرصه برای ما فراهم گردید.
… پس از صدها ساعت کار کارشناسی نهایتاً سیستم پیشنهادی تن بر کیلومتر تدوین و به تصویب شورای عالی ترابری کشور رسید و قرار است که به زودی بصورت رسمی اجرایی شود.
البته ما در باروان تلاش خود را برای تعیین قیمت آنلاین حمل و نقل بار از مدتها قبل و حتی پیش از رخداد اعتصابات خردادماه سال 97 شروع کرده بودیم که حاصل آن مقاله مفصلی شد که در هفدمین کنفراس بین المللی مهندسی حمل و نقل و ترافیک پذیرفته شد.
مقاله باروان با عنوان «سیستم خودکار تعیین نرخ حمل بار بصورت زمینی» ارائه شده در بهمن ماه ۱۳۹۷
3- تن بر کیلومتر به چه معناست؟
تن کیلومتر محاسبه نرخ حمل بار با استفاده از شاخص های علمی است. اصطلاح تن بر کیلومتر به عبارت دقیق تر حاکی از هزینه ها بر کیلومتر است یعنی کلیه هزینه های یک وسیله نقلیه سنگین با ظرفیت کامل در یک کیلومتر حرکت چقدر است و بر این مبنا میزان کرایه حمل بار توسط آن کامیون چه مقدار باید باشد!
4- چه عناصر یا پارامترهایی در محاسبه تن بر کیلومتر موثر است؟
با توجه به عنوان تن بر کیلومتر، دو پارامتر وزن محموله و طول مسیر از مهمترین این پارامترها هستند اما تمامی هزینه های حاکم بر ناوگان حمل و نقل نیز از جمله عناصر مهم این سیستم به شمار می آیند:
هزینه های مربوط به سوخت، نگهداری و تعمیرات، پرسنلی (حقوق راننده و شاگرد راننده)
سود ناشی از سرمایه‌گذاری ناوگان
هزینه های بالاسری (مالیات، عوارض، کمیسونها و …)
5- اجرای تن بر کیلومتر چه آثاری در پی خواهد داشت؟
- تخصیص هدفمند و عادلانه یارانه دولتی
- بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی رانندگان
- پوشش و متعادل کردن هزینه های نگهداری از کامیون
- ایجاد سیستم یکپارچه تعیین نرخ و پرداخت کرایه حمل بار در کل کشور
- ایجاد شفافیت در اقتصاد حمل بار از جمله کرایه، مالیات، عوارض، کمیسیون و ..
- جلوگیری از قراردادهای پنهانی دلالان سودجو
- بهبود شرایط تولید، صادرات، رقابت تجاری و نیز کاهش نوسانات تورم در کشور
6- در سیستم تن بر کیلومتر به چه ابزاری نیاز داریم؟
رانندگان، صاحبان بار و شرکت های حمل و نقلی باید به یک نرم‌افزاری دسترسی داشته باشند که به وسیله آن بطور آنلاین قیمت حمل بار را بتوانند مشاهده و دریافت کنند.
باروان در واقع یک سامانه هوشمند حمل بار است که دو بازوی «اعلام و جستجوی آنلاین بار» و «محاسبه آنلاین قیمت حمل بار» را برای رانندگان عزیز و جامعه حمل و نقلی کشور یکجا فراهم آورده است.
در تدوین، تکمیل و به بهره برداری رسیدن پروژه ملی «سیستم تن بر کیلومتر» افراد متعددی دخیل بوده اند که لازم است از زحمات و دانش همه این عزیزان متخصص تقدیر و تشکر به عمل آید، آقایان:
مهندس فرامز مداح، دکتر غلامحسین دغاغله، اساتید دانشگاه و کارشناسان سازمان راهداری
احمد کریمی، مالک نخعی
مهندس محمد قاهری
و دیگر عزیزان و دلسوزان حمل و نقل کشور که نامشان در اینجا ذکر نشد
با آرزوی توفیق بیشتر برای ایشان و به امید روزهای روشن و گرم در صنعت حمل و نقل کشور
تقدیرنامه ارسالی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای از باروان جهت مشارکت در پی ریزی محاسبه نرخ حمل بار بر اساس تن بر کیلومتر
این تصویر تبلیغ نیست بلکه نشانی است در اثبات همراهی حقیقی و حمایت علمی و فنی باروان از رانندگان زحمتکش کشور
و قطعاً این دستاورد مرهون اعتماد و زمانشناسی نخبگان صنف رانندگان و کامیون داران کشور است. خدا را شاکریم که در مسیر صحیح گام بر می داریم.