از سال ٥٧ تاكنون در بخش حمل و نقل جاده‌اي شاهد وقوع روالي مبني بر كاميون‌داري به صورت «خودمالكي» به جاي «شركت مالكي» هستيم.
راننده کامیون مسئول صفر تا صد کامیون به‌واسطه‌ی روش خودمالکی
به گزارش باروان به نقل از خرداد، مسعود دانشمند در روزنامه اعتماد نوشت: در اين سال‌ها رانندگان يا خود مالك خودرويي شده‌اند يا در يك سيكل معيوب به صورت شريكي با فرد ديگري مالكيت كاميون به ثبت رسيده و اين امر موجب شده تا راننده كاميون مسئول صفر تا صد فعاليت مربوط به كاميون از جمله زدن بار، صدور بارنامه، تخليه و دريافت كرايه بار باشد.
در عين حال خود راننده بايد مسائل مربوط به تعميرات و حتي پرداخت هزينه گازوييل و تعميرات نيز برعهده خود راننده باشد.
شرکت مالکی روش مدیریتی سیستم حمل‌و‌نقل جاده ای
در صورتي كه در هيچ جاي دنيا در سيستم حمل و نقل جاده‌اي به صورت خودمالكي نيستند و شركت مالكي هستند و رانندگان تنها به عنوان حمل‌كننده بار مطرح هستند و خود شركت‌ها همه فرآيند مربوط به بار را از صفر تا صد انجام مي‌دهند.
در روش خود مالكي كه در حال حاضر در كشور ما مرسوم هست به دليل اينكه تمام فعاليت‌هاي مربوط به حمل و نقل توسط خود مالك يا همان راننده انجام مي‌شود پيمايش كاميون به حداقل رسيده و نهايتا به ٨٠ هزار كيلومتر در سال مي‌رسد و با توجه به اينكه راننده نيز بر اساس پيمايش پول مي‌گيرد موجب مي‌شود هميشه رانندگان كاميون از اين روال شاكي باشند.
اين درحالي است كه حداقل پيمايش همين كاميون‌ها در اروپا ١٤٠ تا ١٦٠ هزار كيلومتر و در تركيه ٢٠٠ هزار كيلومتر در سال است. عمده دليل آن شركت مالكي بودن شركت‌هاي حمل و نقلي در اين كشورهاست و شركت‌ها مسوول ارايه خدمات به بار و كاميون از مبدا تا مقصد هستند و راننده تنها رانندگي مي‌كند.
درآمد کم رانندگان به موجب وظایف محموله بر عهده‌ی رانندگان
در عين حال مسائل جانبي همچون بيمه و ماليات و… كه هم‌اكنون مورد اعتراض رانندگان ايراني است نيز در روش شركت مالكي بر عهده شركت است و راننده خيال آسوده‌تري دارد و مي‌داند سر ماه حقوق خود را دريافت مي‌كند و نگراني از بابت هزينه‌هاي زندگي خود ندارد حتي در برخي مواقع نيز رانندگاني كه سهامدار شركت هستند هر سال از محل سود سهام شركت متنفع مي‌شوند.
در ايران چون تك مالكي هستيم راننده‌اي كه از تهران به بندرعباس مي‌رود هم در تهران و هم در بندرعباس بايد به دنبال بار براي حمل بگردد در فرآيند تخليه و بارگيري هم شركت كند و حتي تمام مسائل مربوط به بارنامه و… را نيز بايد خود راننده طي كند. اين روال موجب مي‌شود زمان تلف شده كاميون كه هيچ بهايي در برابر آن دريافت نمي‌كند افزايش يابد به اين جهت درآمد راننده كم مي‌شود.
روال غلط در حمل بار موجب اعتراض رانندگان را فراهم کرد
اين روال در مقابل افزايش هزينه‌هاي راننده موجب اعتراض‌هايي مي‌شود كه در روزهاي اخير شاهد بوديم. راننده نمي‌تواند با دريافت كرايه‌اي كه سه سال پيش دريافت مي‌كرده است هزينه‌هاي امروز را پرداخت كند. بنابراين شايد براي رفع اين مسائل بايد به فكر دو نوع راه‌حل كوتاه‌مدت و بلندمدت باشيم.
در كوتاه‌مدت با افزايش كرايه‌هاي حمل و در بلندمدت به سمت تغيير وضعيت كاميون‌ها از تك‌مالكي به شركت مالكي باشيم. اگر اين روال روي دهد شركت‌ها مسئوليت مي‌پذيرند و شروع مي‌كنند به اينكه با افزايش پيمايش كاميون‌ها و كاهش زمان‌هاي هدر رفته بتوانند درآمد راننده‌ها را افزايش دهند.
شرکت مالکی چگونه می تواند درامد رانندگان کامیون را افزایش دهد؟
فرض كنيد اگر بتوانيم با اين روش پيمايش كاميون‌ها را به سالانه ١٣٠ هزار كيلومتر برسانيم ميزان درآمد رانندگان كاميون بين ٣٠ تا ٣٥ درصد افزايش خواهد يافت كه اين افزايش درآمد باعث پوشش هزينه‌ها خواهد شد.
طبيعي است زماني كه قيمت دلار از ٢٥٠٠ تومان سه سال پيش به ٤٢٠٠ تومان مي‌رسد هزينه‌هاي قطعات و ملزومات كاميون افزايش مي‌يابد و با اين روال اگر بتوانيم پيمايش را افزايش دهيم مي‌توانيم كمي از بار فشارهاي وارده به كاميون‌داران بكاهيم گو اينكه افزايش ٢٠ درصدي كه از سوي كاميون‌داران درخواست شده است.
در اين شرايط نمي‌تواند مشكلات آنها را رفع كند و براي رفع مشكلات‌شان حداقل بايد ٣٥ الي ٤٠ درصد شاهد افزايش كرايه‌هاي حمل بار باشيم كه به نظر مي‌رسد اين روال با شركت مالكي شدن كاميون‌ها روال منطقي‌تر و بهتري را در پيش خواهد گرفت.